Chief Inspectorate for Environmental Protection
Wizyta studyjna w Norweskim Instytucie Badań Powietrza
Uczestnicy wizyty ze strony GIOŚ i NILU pozujący na schodach w siedzibie NILU

Fot. 1. Pracownicy GIOŚ wraz z przedstawicielami NILU podczas pierwszego dnia wizyty w siedzibie Norweskiego Instytutu Badań Powietrza w Kjeller.

W dniach 27 czerwca – 1 lipca 2022 r. pracownicy Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska gościli w Norweskim Instytucie Badań Powietrza (NILU). Wizyta studyjna była częścią realizacji projektu pt. „Wzmocnienie oceny depozycji atmosferycznej w Polsce w oparciu o doświadczenia norweskie” w ramach programu „Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu”, obszaru „Łagodzenie zmian klimatu i adaptacja do ich skutków”, finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata 2014-2021.

Celem wizyty studyjnej było zapoznanie się z funkcjonowaniem systemu pomiarów i ocen depozycji atmosferycznej w Norwegii, ze szczególnym uwzględnieniem systemu zapewnienia i kontroli jakości (QA/QC) do pomiarów depozycji oraz modelowania chemizmu opadów atmosferycznych dla potrzeb ich oceny.

 

Uczestników wizyty przywitał wicedyrektor NILU, Ole-Anders Braathen  przedstawiając działalność naukową Instytutu. Następnie rolę gospodarza przejęła Cristina Guerreiro, Dyrektor ds. badań w Departamencie Oddziaływania na Środowisko i Zrównoważonego Rozwoju NILU, będąca jednocześnie kierownikiem projektu po stronie norweskiej. Barbara Toczko, Zastępca Dyrektora Departamentu Monitoringu Środowiska GIOŚ,  kierownik projektu ze strony polskiej, przedstawiła informację o działaniach realizowanych w ramach projektu. Agata Chełstowska (GIOŚ) przedstawiła koncepcję modernizacji i optymalizacji pomiarów depozycji w Polsce, prezentując propozycję lokalizacji punktów pomiarowych do badań chemizmu opadów w Polsce i zakresu pomiarów wykonywanych na poszczególnych stacjach. Prezentacja stanowiła punkt wyjścia do omówienia z partnerem norweskim ostatecznego kształtu sieci pomiarowej.

Następnie Tove Svendby (NILU) przedstawiła ogólny zarys modelu EMEP Chemistry Transport (CTM), a Joana Soares (NILU) zaprezentowała metody wykorzystywane w NILU do modelowania rozkładu przestrzennego stężeń metali ciężkich i WWA. Ewa Palma (GIOŚ) omówiła założenia do opracowania wytycznych do wykonywania oceny depozycji w atmosferze, w tym zaproponowała podejście do wyboru metody oceny depozycji. Panel dotyczący modelowania zakończono dyskusją, której celem był wybór najlepszego modelu do wykorzystania na potrzeby realizacji projektu.

 

 

Dyskusja na temat lokalizacji - uczesnicy obserwoją jak Pani Barabara Toczko wskazuje lokalizacje na mapie Uczestnicy debatują przy stoliku

   Fot. 2. Dyskusja na zakończenie panelu dotyczącego sieci pomiarów depozycji w Polsce

Fot. 3. Dyskusja na zakończenie panelu dotyczącego modelowania, od lewej: Cristina Guerreiro (NILU), Barbara Toczko (GIOŚ), Leonor Tarrason (NILU)

Drugi dzień otworzyli przedstawiciele Centralnego Laboratorium Badawczego i Krajowego Laboratorium Referencyjnego ds. jakości powietrza atmosferycznego GIOŚ - Katarzyna Bobek i Tomasz Frączkowski, którzy omówili dotychczas wypracowane założenia koncepcji opracowania systemu zapewnienia jakości/kontroli jakości (QA/QC) do pomiarów depozycji. Następnie Helene L. Halvorsen (NILU) przedstawiła metodologię zapewnienia jakości pomiarów depozycji w systemie NILU, a Erik Andresen (NILU) zaprezentował system zarządzania informacjami w laboratorium - LIMS. Następnie uczestnicy spotkania odbyli wizytę w laboratorium NILU, omawiając wykorzystywane tam urządzenia  pod kątem ich roli w systemie analiz opadów atmosferycznych.

Trzeciego dnia uczestnicy odbyli wizytę na kompleksowej stacji monitoringu jakości powietrza w Birkenes należącej do sieci EMEP, zapoznając się z urządzeniami pomiarowymi tam pracującymi, w tym urządzeniami do pomiarów depozycji zanieczyszczeń.

 

Widok na salę konferencyjną i słuchaczy wykładu Uczestnicy wizyty ze strony GIOŚ i reprezentanci NILU na dachu stacji pomiarowej

   Fot. 4. Prezentacja NILU na temat zapewnienia jakości pomiarów depozycji opadów w Norwegii

Fot. 5. Pracownicy GIOŚ i NILU na stacji monitoringu jakości powietrza w Birkenes

 

Wizyta w Norweskim Instytucie Badań Powietrza pozwoliła na efektywną wymianę doświadczeń dotyczących pomiarów i ocen depozycji atmosferycznej, a w wnioski z przeprowadzonych dyskusji i informacje zdobyte podczas wizyty studyjnej będą stanowiły podstawę do podejmowania dalszych działań w ramach projektu.