Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych i ocena depozycji zanieczyszczeń do podłoża jest elementem Państwowego Monitoringu Środowiska. Zadanie jest realizowane na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - PIB i finansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Analizy składu fizyczno – chemicznego opadów są wykonywane przez 2 oddziały Centralnego Laboratorium Badawczego GIOŚ.
Zadanie ma na celu określanie w skali kraju rozkładu ładunków zanieczyszczeń wprowadzanych z mokrym opadem do podłoża, w ujęciu przestrzennym i czasowym. Informacje o obciążeniu obszarów leśnych, gleb i wód powierzchniowych związkami zakwaszającymi, biogennymi i metalami ciężkimi deponowanymi z powietrza mogą być wykorzystywane przy tworzeniu i ocenie skuteczności programów ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem, a także przy opracowywaniu bilansu nawozowego w gospodarce wodnej i leśnej.
Dzięki powyższym badaniom istnieje możliwość weryfikacji na poziomie kraju wyników depozycji w skali Europy, wykonywanych w ramach EMEP przez Europejskie Centrum Modelowania z uwzględnieniem wymagań, dotyczących redukcji emisji zanieczyszczeń zakwaszających, zawartych w dyrektywie w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych rodzajów zanieczyszczeń atmosferycznych (2016/2284/UE).
Interpretacja wyników depozycji w powiązaniu z typami cyrkulacji umożliwia oszacowanie udziału wpływu źródeł zanieczyszczeń spoza terytorium Polski na depozycję i zanieczyszczenie powietrza w kraju.
Sieć stacji krajowego monitoringu chemizmu opadów atmosferycznych i oceny depozycji zanieczyszczeń do podłoża składa się z 22 stacji pomiarowych zlokalizowanych na stacjach synoptycznych IMGW - PIB, reprezentujących obszar całej Polski (do końca lutego 2010 r. było 25 stacji).
System monitoringu funkcjonuje na bazie automatycznych kolektorów stacjonarnych (eksponowanych tylko w czasie trwania opadów). Badania obejmują zbieranie próbek opadów atmosferycznych i analizowanie ich w cyklach miesięcznych. Dodatkowo - w oddzielnych kolektorach - zbierane są również próbki dobowe opadów do pomiaru wartości pH wykonywanego bezpośrednio na stacjach.
Analizy miesięcznych prób opadów atmosferycznych wykonują 2 oddziały Centralnego Laboratorium Badawczego GIOŚ. Ich zakres obejmuje:
- pomiar wartości pH i przewodności elektrycznej właściwej opadów
- oznaczenie stężeń anionów: Cl-, SO42-, NO2- i NO3-,
- oznaczenie stężeń kationów: NH4+, Na+, K+, Ca2+, Mg2+
- oznaczenie stężeń metali ciężkich: Zn, Cu, Pb, Cd, Ni, Cr
- oznaczenie stężeń azotu ogólnego i fosforu ogólnego.
Ponadto, w celu określenia przestrzennego rozkładu deponowanych wraz z opadami ładunków zanieczyszczeń, Wykonawca rejestruje dane pomiarowe z około 162 posterunków opadowych IMGW - PIB charakteryzujących pole średnich sum opadów reprezentatywne dla obszaru Polski.
Podstrona prezentująca wybrane informacje dotyczące chemizmu opadów atmosferycznych z lat 1999 - 2011:
