Wypełniając obowiązek wynikający z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. 2024 poz. 54, z późn. zm.), Główny Inspektor Ochrony Środowiska wykonał ocenę jakości powietrza za rok 2024 i na jej podstawie dokonał klasyfikacji stref w województwie małopolskim.

Ocenie podlegają zanieczyszczenia, dla których w prawie krajowym i w dyrektywach unijnych określono normatywne stężenia w postaci poziomów dopuszczalnych/docelowych/celu długoterminowego w powietrzu, ze względu na ochronę zdrowia ludzi i ochronę roślin. Wyniki oceny w postaci raportu pt. „Roczna ocena jakości powietrza w województwie małopolskim. Raport wojewódzki za rok 2024” zostały przekazane Zarządowi Województwa Małopolskiego i Prezydentowi Miasta Krakowa.

Ocena pod kątem ochrony zdrowia ludzi została wykonana na obszarze 3 stref województwa małopolskiego (aglomeracja krakowska, miasto Tarnów, strefa małopolska) odrębnie dla 12 zanieczyszczeń: dwutlenku siarki (SO₂), dwutlenku azotu (NO₂), tlenku węgla (CO), ozonu (O₃), benzenu (C₆H₆), pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5 oraz zanieczyszczeń oznaczanych w pyle zawieszonym PM10: benzo(a)pirenu (B(a)P), arsenu (As), kadmu (Cd), niklu (Ni) i ołowiu (Pb). Ocena pod kątem ochrony roślin została wykonana dla strefy małopolskiej odrębnie dla 3 zanieczyszczeń: dwutlenku siarki (SO₂), tlenków azotu (NO_X) i ozonu (O₃).

W ostatnim dziesięcioleciu można zauważyć stopniowe zmniejszanie się stężeń pyłu zawieszonego w powietrzu. Istotnym problemem w województwie małopolskim pozostają jednak wysokie dobowe stężenia pyłu zawieszonego PM10 w sezonie grzewczym. W 2024 r. przekroczenia poziomu dopuszczalnego dla stężeń 24-godzinnych odnotowano w strefie małopolskiej, a także w aglomeracji krakowskiej.

W 2024 podobnie jak w roku 2023, na całym obszarze województwa małopolskiego dotrzymany został poziom dopuszczalny pyłu zawieszonego PM2,5.

W roku 2024 w strefie małopolskiej nie został dotrzymany poziom docelowy benzo(a)pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM10 - w pozostałych dwóch strefach parametr ten był dotrzymany. Należy jednak zaznaczyć, iż względem roku 2023 widoczny jest spadek stężeń B(a)P w pyle zawieszonym PM10. Główną przyczyną przekroczeń poziomu docelowego benzo(a)pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM10 w strefie małopolskiej była emisja pochodząca z indywidualnego ogrzewania budynków.

W 2024 r. stacja oddziaływania transportu zlokalizowana w Krakowie, przy Al. Krasińskiego, podobnie jak w latach wcześniejszych, wykazała przekroczenia dopuszczalnego poziomu średniorocznego dwutlenku azotu. Przekroczenie poziomu dopuszczalnego dwutlenku azotu w aglomeracji krakowskiej było spowodowane głównie emisją z intensywnego ruchu samochodowego w rejonie Al. Krasińskiego w Krakowie.

We wszystkich strefach województwa małopolskiego, podobnie jak w latach wcześniejszych przekroczony został poziom celu długoterminowego ozonu określony pod kątem ochrony zdrowia, a w strefie małopolskiej dodatkowo przekroczony został poziom celu długoterminowego określony w celu ochrony roślin. Przekroczenie poziomu celu długoterminowego ozonu spowodowane było przede wszystkim warunkami meteorologicznymi sprzyjającymi tworzeniu się ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery oraz napływem spoza granic województwa i kraju mas powietrza zanieczyszczonych ozonem.

Dla pozostałych zanieczyszczeń tj. dwutlenku siarki, tlenku węgla, benzenu, tlenków azotu, ozonu, oraz ołowiu, arsenu, kadmu i niklu w pyle zawieszonym PM10 odpowiednio poziomy dopuszczalne lub docelowe na terenie wszystkich stref województwa małopolskim zostały dotrzymane, a stężenia wymienionych zanieczyszczeń były niskie.

Raport opublikowano w dziale Publikacje.