Wypełniając obowiązek wynikający z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. 2021 poz. 1973, z późn. zm.), Główny Inspektor Ochrony Środowiska wykonał ocenę jakości powietrza za rok 2021 i na jej podstawie dokonał klasyfikacji stref w województwie mazowieckim.
Ocenie podlegają zanieczyszczenia, dla których w prawie krajowym i w dyrektywach unijnych określono normatywne stężenia w postaci poziomów dopuszczalnych/docelowych/celu długoterminowego w powietrzu, ze względu na ochronę zdrowia ludzkiego i ochronę roślin. Wyniki oceny w postaci raportu pt. „Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim. Raport wojewódzki za rok 2021” zostały przekazane Zarządowi Województwa Mazowieckiego.
Ocena pod kątem ochrony zdrowia została wykonana na obszarze 4 stref województwa mazowieckiego (aglomeracja warszawska, miasto Płock, miasto Radom, strefa mazowiecka) odrębnie dla 12 zanieczyszczeń: dwutlenku siarki (SO2), dwutlenku azotu (NO2), tlenku węgla (CO), ozonu (O3), benzenu (C6H6), pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5 oraz zanieczyszczeń oznaczanych w pyle PM10: benzo(a)pirenu, arsenu, kadmu, niklu i ołowiu. Ocena pod kątem ochrony roślin została wykonana dla strefy mazowieckiej odrębnie dla 3 zanieczyszczeń: dwutlenku siarki (SO2), tlenków azotu (NOX) i ozonu (O3).
Ocena jakości powietrza za rok 2021, podobnie jak oceny za lata wcześniejsze, wykazała, że na obszarze większości stref województwa występują obszary z przekroczeniami poziomu dopuszczalnego dla pyłu zawieszonego PM10 oraz obszary z przekroczeniami poziomu docelowego benzo(a)pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM10. Przekroczenie dobowego poziomu dopuszczalnego dla pyłu zawieszonego PM10 wystąpiło na obszarze 2 stref (aglomeracja warszawska, strefa mazowiecka), a przekroczenie poziomu docelowego dla benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10 wystąpiło na obszarze 3 stref (aglomeracja warszawska, miasto Radom, strefa mazowiecka). Jednocześnie w 3 sterach (aglomeracja warszawska, miasto Radom, strefa mazowiecka) wystąpiło przekroczenie poziomu dopuszczalnego dla pyłu zawieszonego PM2,5 faza II, co jest istotną zmianą w porównaniu z rokiem 2020, w którym przekroczenie dla II fazy wystąpiło na obszarze 1 strefy. Wzrost stężeń pyłu zawieszonego w 2021 roku w porównaniu z 2020 rokiem w znacznej mierze należy wiązać z warunkami meteorologicznymi, skutkującymi zwiększoną emisją z ogrzewania domów i mieszkań w okresie jesienno-zimowym.
W aglomeracji warszawskiej istotnym problemem pozostają również stężenia dwutlenku azotu przekraczające poziom dopuszczalny. Przekroczenia te są efektem intensywnego ruchu samochodowego, zwłaszcza w centrum miasta. Przekroczenia poziomu dopuszczalnego dwutlenku azotu odnotowywane były również w latach wcześniejszych, wyjątek stanowił rok 2020.
Jednocześnie w roku 2021 w strefie mazowieckiej wystąpiło przekroczenie poziomu dopuszczalnego dla dwutlenku siarki, którego przyczyną było występowanie epizodów wysokich stężeń tego zanieczyszczenia związane z emisjami ze strefy przemysłowej znajdującej się w północno-zachodniej części miasta Płock. Było to pierwsze przekroczenie poziomu dopuszczalnego dla tego zanieczyszczenia w województwie mazowieckim.
Ponadto, w 2021 roku, na obszarze wszystkich stref wystąpiło przekroczenie poziomu celu długoterminowego dla ozonu ze względu na kryterium: ochrona zdrowia ludzi.
Z uwagi na konieczność zmiany obszaru wyłączonego z oceny w zakresie obszarów zamkniętych i instalacji przemysłowych w strefie mazowieckiej oraz w strefie miasto Płock, opracowano „Aneks nr 1 do raportu Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim. Raport wojewódzki za rok 2021”.
Raport i Aneks nr 1 opublikowano w dziale Publikacje.
