20 listopada opublikowana została Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2024/2881 z dnia 23 października 2024 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (dyrektywa AAQD). Dyrektywa wprowadza nowe przepisy w zakresie monitorowania i zarządzania ochroną powietrza, jednocześnie scalając dwie dotychczas obowiązujące dyrektywy (2008/50/WE i 2004/107/WE) w jeden akt prawny.
Celem dyrektywy AAQD jest wprowadzenie przepisów, które przyczynią się do dalszej stopniowej poprawy jakości powietrza i osiągnięcia poziomów stężeń zanieczyszczeń, które według najlepszych dostępnych i najbardziej aktualnych dowodów naukowych uznaje się za szkodliwe dla zdrowia ludzkiego, ekosystemów naturalnych i różnorodności biologicznej, co docelowo przyczyni się do powstania, najpóźniej do 2050 roku, nietoksycznego środowiska.
Dyrektywa określa nowe, niższe dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń, które będą obowiązywać Kraje Członkowskie od 2030 roku. Zmiana oznacza m.in. obniżenie dopuszczalnych średniorocznych stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 z 20 do 10 µg/m3, pyłu zawieszonego PM10 z 40 do 20 µg/m3 oraz dwutlenku azotu z 40 do 20 µg/m3. Dyrektywa wprowadza jednocześnie nowe poziomy dopuszczalne, m.in. dobowy poziom dopuszczalny dla pyłu zawieszonego PM2,5, wynoszący 25 µg/m3.
Nowe poziomy dopuszczalne określone w dyrektywie AAQD:
|
Zanieczyszczenie
|
Okres uśredniania |
Aktualne normy |
Nowe normy (od 2030 r.) |
|
Pył zawieszony PM10 [µg/m3] |
Stężenie średnioroczne |
40 |
20 |
|
Stężenie średniodobowe |
50 (35 dni/rok) |
45 (18 dni/rok) |
|
|
Pył zawieszony PM2,5 [µg/m3] |
Stężenie średnioroczne |
20 |
10 |
|
Stężenie średniodobowe (dopuszczalna liczba dni z przekroczeniem) |
brak |
25 (18 dni/rok) |
|
|
Benzo(a)piren [ng/m3] |
Stężenie średnioroczne |
1 |
1,0 |
|
Dwutlenek azotu [µg/m3] |
Stężenie średnioroczne |
40 |
20 |
|
Stężenie średniodobowe |
brak |
50 (18 dni/rok) |
|
|
Stężenie godzinowe |
200 |
200 (1 godzina/rok) |
|
|
Tlenek węgla [mg/m3] |
Maks.8-godzinna średnia krocząca |
10 |
10 |
|
Stężenie średniodobowe |
brak |
4 (18 dni/rok) |
|
|
Benzen [µg/m3] |
Stężenie średnioroczne |
5 |
3,4 |
|
Dwutlenek siarki [µg/m3] |
Stężenie średnioroczne |
20 |
20 |
|
Stężenie średniodobowe (dopuszczalna liczba dni z przekroczeniem) |
125 (3 dni/rok) |
50 (18 dni/rok) |
|
|
Stężenie godzinowe (dopuszczalna liczba godzin z przekroczeniem) |
350 (24 godziny/rok) |
350 (3 godziny/rok) |
|
|
Arsen [ng/m3] |
Stężenie średnioroczne |
6 poziom docelowy |
6,0 poziom dopuszczalny |
|
Kadm [ng/m3] |
Stężenie średnioroczne |
5 poziom docelowy |
5,0 poziom dopuszczalny |
|
Nikiel [ng/m3] |
Stężenie średnioroczne |
20 poziom docelowy |
20 poziom dopuszczalny |
Dyrektywa AAQD zmienia jednocześnie regulacje dotyczące pomiarów i ocen jakości powietrza, wykorzystania metod modelowania matematycznego transportu i przemian substancji w powietrzu, oraz informowania społeczeństwa o wysokich stężeniach zanieczyszczeń powietrza. Oprócz wskaźnika średniego narażenia dla pyłu zawieszonego PM2,5, dyrektywa wprowadza również wskaźnik średniego narażenia dla dwutlenku azotu.
W celu wspierania naukowego zrozumienia wpływu zanieczyszczeń na zdrowie ludzkie i środowisko, oraz zgodnie z zaleceniami WHO, dyrektywa obliguje kraje do utworzenia na obszarach tła miejskiego i tła pozamiejskiego superstacji monitorujących zanieczyszczenia dotychczas niemonitorowane w ramach przepisów UE, takie jak: cząstki ultradrobne wraz z pomiarem zróżnicowania cząstek, sadzę, amoniak oraz utleniający potencjał pyłu zawieszonego.
Kliknij tu aby pobrać nową Dyrektywę w wybranym języku UE, w tym w języku polskim.
