Strona główna GIOŚ
Informacja o okresowych niedoborach ozonu nad Polską

Od dnia 3 marca br. codzienne pomiary całkowitej zawartości ozonu nad Polską wykonywane przez Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk oraz badania satelitarne wskazują na istotny spadek całkowitej zawartości ozonu w stosunku do średniej wieloletniej.

W dniu 3 marca br. całkowita zawartość ozonu w Belsku wyniosła 248 jednostek Dobsona, co stanowi spadek całkowitej zawartości ozonu o 34,2% wobec średniej wieloletniej z okresu 1963-2024. Szacuje się, że w dniu  4 marca br. wartość ta będzie o około 30% niższa od średniej wieloletniej.

Według prognoz Europejskiego Centrum Średnioterminowych Prognoz Pogody (z siedzibą w Wielkiej Brytanii) w dniach 5 - 6 marca br. Polska może znaleźć się w zasięgu wiru polarnego z dużymi ubytkami ozonu, które również będą widoczne w pomiarach jako spadki całkowitej zawartości ozonu w stosunku do średniej wieloletniej.

Należy zaznaczyć, że w okresie zimowym, w naszych szerokościach geograficznych, taki ubytek ozonu stratosferycznego nie stanowi zagrożenia dla zdrowia ludzi, ponieważ promieniowanie ultrafioletowe jest niskie.

Podobna sytuacja występuje w innych rejonach północnej Europy i Azji (rysunek poniżej). W średnich szerokościach geograficznych półkuli północnej tak znacznych niedoborów całkowitej zawartości ozonu nie obserwowano od 2 lat.  Zmniejszenie wartości całkowitej zawartości ozonu w Polsce, trwające zwykle kilka dni, jest związane ze zmianami cyrkulacji atmosfery w górnej troposferze i dolnej stratosferze.

Procentowe odchylenie całkowitej zawartości ozonu od średnich dobowych wieloletnich z naziemnych stacji pomiarowych dla półkuli północnej (źródło: Światowa Organizacja Meteorologiczna). Wartości ujemne oznaczają procentowy spadek całkowitej zawartości ozonu wobec średniej wieloletniej w danym miejscu.

Rysunek. Procentowe odchylenie całkowitej zawartości ozonu od średnich dobowych wieloletnich z naziemnych stacji pomiarowych dla półkuli północnej (źródło: Światowa Organizacja Meteorologiczna). Wartości ujemne oznaczają procentowy spadek całkowitej zawartości ozonu wobec średniej wieloletniej w danym miejscu.

 

Monitoring rozkładu pionowego ozonu, całkowitej zawartości ozonu nad Polską i Europą Środkową jest jednym z zadań realizowanych w ramach Programu Państwowego Monitoringu Środowiska. Pomiary całkowitej zawartości ozonu prowadzone są przez Centralne Obserwatorium Geofizyczne Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk w Belsku.

Informacje o stanie warstwy ozonowej z ubiegłych lat są dostępne na portalu GIOŚ na dedykowanej stronie dot. badań stanu warstwy ozonowej nad Polską oraz pomiarów natężenia promieniowania UV