Wypełniając obowiązek wynikający z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. 2024 poz. 54, z późn zm.), Główny Inspektor Ochrony Środowiska wykonał ocenę jakości powietrza za rok 2024 i na jej podstawie dokonał klasyfikacji stref dla każdej substancji odrębnie, według kryteriów określonych pod kątem ochrony zdrowia ludzi i ochrony roślin. Wyniki klasyfikacji 46 ocenianych stref zawarte zostały w wojewódzkich raportach z oceny jakości powietrza za rok 2024. Raporty te w terminie do 29 kwietnia 2025 r. zostały przekazane do właściwych terytorialnie zarządów województw. Zgodnie z obowiązkiem zawartym w art. 89 ust. 1a ustawy Poś, wprowadzonym w 2024 roku przez art. 2 ustawy o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw, wyniki oceny przekazano również prezydentom miast Krakowa i Katowic, na których obszarach stwierdzono przekroczenie średniorocznego poziomu dopuszczalnego dla dwutlenku azotu.
Ocena pod kątem ochrony zdrowia ludzi została wykonana dla 12 zanieczyszczeń: dwutlenku siarki (SO2), dwutlenku azotu (NO2), tlenku węgla (CO), ozonu (O3), benzenu (C6H6), pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5 oraz zanieczyszczeń oznaczanych w pyle PM10: benzo(a)pirenu (B(a)P), arsenu (As), kadmu (Cd), niklu (Ni) i ołowiu (Pb). Ocena pod kątem ochrony roślin została wykonana dla 3 zanieczyszczeń: dwutlenku siarki (SO2), tlenków azotu (NOX) i ozonu (O3).
Raporty z rocznej oceny jakości powietrza za rok 2024 w poszczególnych województwach, zostały zamieszczone w zakładce Publikacje na stronie głównej portalu Jakość Powietrza, oraz w zakładkach "Publikacje" regionalnych podstron poszczególnych województw:
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie dolnośląskim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie kujawsko-pomorskim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie lubelskim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie lubuskim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie łódzkim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie małopolskim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie opolskim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie podkarpackim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie podlaskim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie pomorskim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie śląskim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie świętokrzyskim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie warmińsko-mazurskim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim
- Roczna ocena jakości powietrza w województwie zachodniopomorskim
W ocenie za rok 2024 na obszarze wszystkich województw dotrzymane zostały normy jakości powietrza dla 6 zanieczyszczeń: dwutlenku siarki, tlenku węgla, benzenu oraz zanieczyszczeń oznaczanych w pyle PM10: kadmu, niklu i ołowiu.
Ocena wykazała jednocześnie poprawę jakości powietrza w odniesieniu do dwutlenku azotu w centrach dużych miast. Liczba stref z przekroczeniem średniorocznego poziomu dopuszczalnego dla tego zanieczyszczenia obniżyła się z 4 do 2. Przekroczenia miały charakter lokalny i wystąpiły wyłącznie na obszarach oddziaływania transportu samochodowego w Krakowie i Katowicach. Podobnie lokalny charakter miały przekroczenia średniorocznego poziomu docelowego arsenu w pyle zawieszonym PM10, które wystąpiły w Legnicy i na niewielkim obszarze północnej części województwa dolnośląskiego.
Oceniany 2024 rok, w porównaniu do roku 2023, charakteryzował się nieco wyższymi wartościami stężeń pyłu zawieszonego PM10. Średnie roczne stężenie pyłu zawieszonego PM10, obliczone jako średnia ze wszystkich stacji w kraju, w 2024 roku zwiększyło się o około 7% w porównaniu do roku 2023. Przekroczenie średniodobowego poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 odnotowano na obszarach trzech województw: śląskiego, małopolskiego oraz dolnośląskiego (strefa dolnośląska, aglomeracja krakowska, strefa małopolska, aglomeracja górnośląska, strefa śląska). W roku 2023 przekroczenia średniodobowego poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 wystąpiły na obszarze 2 stref, a w roku 2022 przekroczenia te wystąpiły na obszarze 14 stref.
W 2024 roku przekroczenie średniorocznego poziomu dopuszczalnego PM2,5 wystąpiło na obszarach czterech stref (aglomeracje: górnośląska i łódzka, miasto Częstochowa oraz strefa łódzka). W 2023 roku średnioroczny poziom dopuszczalny dla pyłu zawieszonego PM2,5 został dotrzymany na terenie całego kraju, natomiast w 2022 roku przekroczenie wystąpiło na obszarze 11 stref.
Największym problemem zanieczyszczenia powietrza w Polsce pozostaje wysoka zawartość benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10. Średnioroczne stężenie tego zanieczyszczenia obliczone jako średnia ze wszystkich stacji w kraju w 2024 roku, pozostawało na poziomie zbliżonym do roku 2023 i wynosiło 1,52 ng/m3 (w roku 2023 - 1,53 ng/m3). Liczba stref z przekroczeniem poziomu docelowego benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10 również nie uległa zmianie i w roku 2024 wyniosła 21.
Więcej informacji o rocznych ocenach jakości powietrza znajdą Państwo na portalu Jakość Powietrza GIOŚ w zakładce Ocena jakości powietrza (Menu > Pomiary i ocena jakości Powietrza > Ocena).
Zachęcamy do lektury!