Jakość powietrza atmosferycznego zależy od wielu czynników. Czynniki te charakteryzują się oddziaływaniem ciągłym (np. emisja komunikacyjna), sezonowym (np. emisja z ogrzewania) oraz epizodycznym. Do ostatniej grupy zaliczyć można fajerwerki, używane na dużą skalę corocznie w noc sylwestrową. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, do którego kompetencji należy zarówno monitoring jakości powietrza, jak i monitoring ptaków, gatunków i siedlisk przyrodniczych, jak co roku zachęcał do świadomego świętowania – bez fajerwerków.
Na podstawie danych ze stacji monitoringu jakości powietrza z terenu województwa kujawsko – pomorskiego, należących do sieci pomiarowej Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, stwierdzono znaczący wpływ fajerwerków także na zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym PM10 i PM2,5. Prezydenci pięciu największych miast w województwie, tzn. Bydgoszczy, Torunia, Włocławka, Grudziądza i Inowrocławia zrezygnowali z organizacji miejskich pokazów fajerwerków na powitanie roku 2024.
Pył zawieszony PM10 w noc sylwestrową 2023/2024 mierzono w województwie kujawsko - pomorskim na 10 automatycznych stanowiskach pomiarowych, a pył zawieszony PM2,5 na 6 stanowiskach. Dla godzin od 21:00 dnia 31 grudnia 2023 r. do 4:00 dnia 1 stycznia 2024 roku obliczono średnie stężenia ze wszystkich stacji w województwie. Średnie te zostały zaprezentowane jako czerwone linie na poniższych dwóch wykresach. Pozostałymi kolorami na poniższych wykresach oznaczono stężenia zmierzone na poszczególnych stacjach pomiarowych w województwie.
W przypadku pyłu zawieszonego PM10 uwagę zwracają trzy stacje, na których wystąpił największy wzrost zanieczyszczeń po północy: w Bydgoszczy przy ul. Warszawskiej (wzrost o 96 µg/m3), w Grudziądzu przy ul. Piłsudskiego (wzrost o 68 µg/m3) i w Nakle nad Notecią przy ul. Św. Wawrzyńca (o 64 µg/m3). Wzrostu stężeń po północy nie odnotowano natomiast na stacji we Włocławku przy ul. Kaliskiej.
W Toruniu na stacji przy ul. Dziewulskiego wzrost stężenia pyłu zawieszonego PM10 nastąpił w kolejnej godzinie (o 168 µg/m3 o godzinie 2:00 w porównaniu z godziną 1:00).
Natomiast w przypadku pyłu zawieszonego PM2,5 wyróżniły się dwie stacje: przy ul. Warszawskiej w Bydgoszczy (wzrost stężenia po północy o 85 µg/m3) i w Nakle nad Notecią przy ul. Św. Wawrzyńca (o 57 µg/m3).
Ciekawych wniosków dostarcza analiza wyników pomiarów zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM10 z dwunastu nocy sylwestrowych (od 2012 do 2023 r.) z dwóch wybranych stacji pomiarowych: w Bydgoszczy przy Placu Poznańskim i w Toruniu przy ul. Przy Kaszowniku. Największy wzrost stężenia po północy odnotowano w Bydgoszczy w noc sylwestrową 2015/2016 (wzrost o 157,6 µg/m3) i 2013/2014 (o 148,8 µg/m3), a w Toruniu w noc sylwestrową 2019/2020 (o 111,1 µg/m3) i 2016/2017 (o 94,2 µg/m3). Na obu stacjach pomiarowych dwie noce sylwestrowe w trakcie pandemii COVID-19 (2020/2021 i 2021/2022) wyróżniały się prawie niezauważalnymi zmianami stężeń pyłu PM10 po północy. Ostatnia noc sylwestrowa (2023/2024) przyniosła wzrost stężeń pyłu zawieszonego PM10 po północy na obu stacjach: w Bydgoszczy o 16,2 µg/m3, a w Toruniu o 43,0 µg/m3.
Wzrosty stężeń pyłu zawieszonego były widoczne na mapie prezentującej jednogodzinne wyniki pomiarów, udostępnianej na portalu Jakość Powietrza i w aplikacji mobilnej „Jakość Powietrza w Polsce” Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Poniższe mapy przedstawiają indeks jakości powietrza dla pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 na terenie województwa kujawsko - pomorskiego w ostatniej godzinie 2023 roku oraz w pierwszej godzinie 2024 roku. Kategorie indeksu pozwalają w czytelny sposób zaobserwować zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym, zarówno PM10, jak i PM2,5, po północy, w czasie największe intensywności wystrzałów fajerwerków.
