Główny inspektorat ochrony środowiska
Wpływ fajerwerków na jakość powietrza atmosferycznego w Polsce

 

Jakość powietrza atmosferycznego zależy od wielu czynników. Czynniki te  charakteryzują się oddziaływaniem ciągłym (np. emisja komunikacyjna), sezonowym (np. emisja z ogrzewania), oraz epizodycznym. Do ostatniej grupy zaliczyć można fajerwerki, użyte na dużą skalę w noc sylwestrową 2022/2023, pomimo apelu „Nie strzelaj w Sylwestra!”, do którego przyłączył się Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, m.in. ze względu na ochronę zwierząt.

Na podstawie wyników pomiarów ze stacji monitoringu jakości powietrza Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, stwierdzono znaczący wpływ fajerwerków na zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym PM10 i PM2,5 w noc sylwestrową.

Pył zawieszony PM10 w noc sylwestrową 2022/2023 mierzono w Polsce na 171 automatycznych stanowiskach pomiarowych, a pył zawieszony PM2,5 na 90  automatycznych stanowiskach. Dla wyników pomiarów z godzin od 21:00 dnia 31 grudnia 2022 r. do 4:00 dnia 1 stycznia 2023 roku obliczono średnie stężenia ze wszystkich stacji w Polsce. Średnie te zostały zaprezentowane jako czerwone linie na poniższych dwóch wykresach. Pozostałymi kolorami na poniższych wykresach oznaczono stężenia na wybranych stacjach pomiarowych, wyróżniających się największym wpływem fajerwerków na jakość powietrza.

W przypadku pyłu zawieszonego PM10 uwagę zwracają stacje z największym wzrostem zanieczyszczeń po północy:

- cztery stacje w województwie małopolskim: w Krakowie na os. Piastów (wzrost o 203 µg/m3) oraz przy ul. Dietla (wzrost o 194 µg/m3), w Zakopanem przy ul. Sienkiewicza (wzrost o 123 µg/m3) i w Trzebinii na os. Związku Walki Młodych (wzrost o 96 µg/m3),

- stacja w województwie pomorskim w Słupsku przy ul. Kniaziewicza (wzrost o 92 µg/m3),

- stacja w województwie zachodniopomorskim w Szczecinie przy ul. Andrzejewskiego (wzrost  o 81 µg/m3).

Stężenia 1h PM10 na wybranych stacjach pomiarowych, wyróżniających się największym wpływem fajerwerków na jakość powietrza

Natomiast w przypadku pyłu zawieszonego PM2,5 wyróżniła się stacja w województwie dolnośląskim we Wrocławiu przy al. Wiśniowej (wzrost o 54 µg/m3), stacja w województwie kujawsko – pomorskim w Bydgoszczy przy ul. Warszawskiej (wzrost o 50 µg/m3) oraz stacja przy ul. Malczewskiego w Lęborku w województwie pomorskim (wzrost o 43 µg/m3).

stężenia 1h PM2,5  na wybranych stacjach pomiarowych, wyróżniających się największym wpływem fajerwerków na jakość powietrza

Ciekawych wniosków dostarczyła również analiza wyników pomiarów zanieczyszczeń powietrza pyłem zawieszonym PM10 z jedenastu nocy sylwestrowych (od 2012 do 2022 roku).  Analiza wskazuje, że dla każdego roku w noc sylwestrową odnotowano skokowy wzrost średniego poziomu stężeń 1-godzinnych pyłu zawieszonego PM10 ze wszystkich stacji pomiarowych w Polsce. Jednocześnie stwierdzono jednak znaczne różnice między poszczególnymi latami. Największy średni wzrost stężenia po północy odnotowano w noc sylwestrową na przełomie lat 2016/2017 (o 37 µg/m3) oraz w noc sylwestrową 2015/2016 (o 34 µg/m3), a najmniejszy w noce sylwestrowe w trakcie pandemii COVID-19, tj. 2020/2021 (o 13 µg/m3) i 2021/2022 (o 15 µg/m3). Sylwester z przełomu lat 2022/2023 okazał się pod tym względem podobny do ostatniego przedpandemicznego Sylwestra 2019/2020 (w obu przypadkach stężenie pyłu po północy wzrosło o 19 µg/m3).

stężenia PM10 1h z jedenastu nocy sylwestrowych (od 2012 do 2022 roku)