Główny Inspektorat Ochrony Środowiska opublikował raport pt. „Analiza wyników modelowania na potrzeby oceny udziału źródeł transgranicznych w Polsce w roku 2023” wykonany zgodnie z art. 88 ust. 6 ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2024 poz. 54 z późn. zm.) przez Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB). Modelowanie na potrzeby oceny udziału źródeł transgranicznych w Polsce w 2023 roku wykonano z wykorzystaniem bazy emisji EMEP (European Monitoring and Evaluation Programme) za rok 2021 dla Europy, w tym Polski, na podstawie danych raportowanych przez kraje członkowskie w ramach Konwencji w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości.

Raport zawiera informacje na temat udziału napływu transgranicznego zanieczyszczeń w stężeniach pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5, dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenków azotu, ozonu i benzo(a)pirenu, oraz ocenę wpływu źródeł transgranicznych na wartości ekstremalne stężeń w Polsce.

Analiza wyników modelowania wskazuje na wzrost udziału emisji spoza granic w stężeniach zanieczyszczeń w Polsce w roku 2023 w porównaniu do analizy wykonanej dla roku 2022. W przypadku pyłu zawieszonego PM10, w roku 2023, udział emisji spoza Polski na stężenia średnioroczne tego zanieczyszczenia na obszarze Polski, w porównaniu z rokiem 2022, był większy i wzrósł z 65% do 73%. Podobna sytuacja wystąpiła również w przypadku pyłu zawieszonego PM2,5, gdzie rozkład udziałów transgranicznych jest bardzo podobny do pyłu zawieszonego PM10.  Udział transgranicznego transportu pyłu zawieszonego PM2,5  wzdłuż granic kraju, w szczególności granic południowych i zachodnich, wzrósł do ok. 90%. W przypadku benzo(a)pirenu udział stężeń pochodzących z transportu transgranicznego na przeważającym obszarze Polski był niższy niż 10%, co świadczy  o bardzo dużym wpływie emisji krajowych na stężenia tego zanieczyszczenia. Udziały procentowe pozostałych zanieczyszczeń mają zbliżony rozkład przestrzenny, z najwyższymi udziałami wzdłuż zachodniej granicy kraju z uwagi na przeważające kierunki napływu mas powietrza.

Jednocześnie analiza wskazuje, że w żadnym z analizowanych zanieczyszczeń napływ transgraniczny nie spowodował przekroczeń stężeń dopuszczalnych.

Raport został udostępniony w dziale Publikacje, oraz jako załączniki pdf do pobrania pod treścią komunikatu.