Główny inspektorat ochrony środowiska
Jakość powietrza atmosferycznego w sezonie grzewczym 2022/2023 na tle pięciu wcześniejszych sezonów

 

Sezon grzewczy 2022/2023 już za nami. Warto przyjrzeć się wynikom pomiarów jakości powietrza wykonywanych w tym okresie w ramach państwowego monitoringu środowiska przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.

Do opisanej poniżej analizy, jako sezon grzewczy wskazano okres od 15 września do 15 kwietnia. Dane z sezonu 2022/2023 porównano z wynikami pomiarów z pięciu wcześniejszych analogicznych okresów. W analizie wykorzystano wyniki pomiarów zanieczyszczeń, które w dużej mierze pochodzą z ogrzewania domów i mieszkań: dwutlenku siarki, pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 (ze wszystkich automatycznych stanowisk pomiarowych w Polsce) oraz benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10 (ze stanowisk manualnych).

Analiza średnich wartości stężeń czterech wybranych zanieczyszczeń z analizowanych stanowisk pomiarowych w Polsce wskazuje na bardzo korzystną sytuację w sezonie grzewczym 2022/2023 na tle poprzednich pięciu sezonów grzewczych. Istotne jest to, że średnie stężenia wszystkich czterech omawianych zanieczyszczeń są w analizowanym okresie najniższe w wieloleciu. Należy jednak mieć na uwadze, że na stężenia zanieczyszczeń w powietrzu znaczny wpływ mają warunki meteorologiczne panujące w danym okresie na określonym obszarze.

średnie stężenia z sezonu grzewczego w latach 2017-2023 z automatycznych stanowisk wybranych zanieczyszczeń - trend spadkowy dla wszystkich

 

Średnie stężenia benzo(a)pirenu w pyle PM10 z sezonu grzewczego w latach 2017-2023 - trend spadkowy z 6,8  do 2,9

Według danych IMGW-PIB poszczególne miesiące sezonu grzewczego 2022/2023, zostały ocenione jako: wrzesień 2022 r. - „bardzo chłodny”, październik 2022 r. - „ekstremalnie ciepły”, listopad i grudzień 2022 r. - „normalne termicznie”, styczeń 2023 r. - „ekstremalnie ciepły”, luty 2023 r. - „lekko ciepły”, marzec 2023 r. - „ciepły”, a kwiecień 2023 r. - „chłodny” (według kwantylowej klasyfikacji warunków termicznych, biorąc pod uwagę średnią temperaturę dla Polski).

Na stacji IMGW-PIB w Warszawie anomalię ujemną w całym sezonie grzewczym 2022/2023 uzyskały jedynie dwa miesiące: wrzesień 2022 r. (-0,4°C) i kwiecień 2023 r. (-0,4°C), natomiast pozostałe miesiące miały anomalię dodatnią, przy czym największą wyróżnił się styczeń 2023 r. (+5,0°C).

Wielkość anomalii średnich miesięcznych temperatur w sezonie grzewczym 2022/2023 w stosunku do średniej wieloletniej 1951-2020 w Warszawie - od -0,4 we wrześniu, 3,2 październik, 0,9 listopad, 1,4 grudzień, 5 styczeń, 2,9 luty, 2,4 marzec, -0,4 kwiecień

 

W styczniu 2023 r. absolutna minimalna temperatura powietrza była bardzo wysoka i wyniosła aż -3,9°C.

temperatura powietrza na stacji IMGW-PIB w Warszawie w miesiącach sezonu grzewczego 2022/2023 na tle wielolecia 1951-2020

 

Temperatura powietrza w pewnym zakresie warunkuje aktywność źródeł grzewczych w okresie jesienno-zimowym, przez co wpływa też na ilość zanieczyszczeń emitowanych z sektora komunalno-bytowego. Zaobserwowana, istotna poprawa jakości powietrza w ostatnim sezonie grzewczym jest skumulowanym efektem sprzyjających warunków meteorologicznych i efektów realizacji działań na rzecz redukcji emisji zanieczyszczeń do powietrza określonych m.in. w programach ochrony powietrza.